Apandisit

Çocuklarda akut apandisit

Apandisit, appendiks vermiformis denilen barsak parçasının (kör barsak) iltahaplanması sonucu gelişen bir hastalıktır. Çocukluk çağında en sık acil cerrahi girişim gerektiren hastalık apandisittir.  Pek çok kişi akut apandisiti yalnızca yetişkinlerde görülen bir hastalık olarak zanneder ancak şu bir gerçektir ki; hastalık en sık ergenlik dönemi yaşlarında ortaya çıkar.

Appendiks organı hakkında birkaç söz:

Appendiksin Türkçemizdeki ismi “kör barsak”tır. Appendiks, 4-5mm çaplı, genellikle 10cm kadar uzunlukta kör sonlanan (ucu kapalı) bir boruya benzetilebilir. Son yıllarda bu rganın insan bağışıklık sistemine önemli katkı sağlayan bir organ olduğu kanıtlanmıştır. Bu nedenle, pek çok kimse tarafından önemsiz, faydasız bir organ olduğu zannedilen kör barsak, asla gereksiz yere ameliyatla çıkarılmamalıdır.  Apandisit şüphesi olan çocuklar bir çocuk cerrahı tarafından dikkatle değerlendirilmeli, gereksiz apandisit ameliyatından kaçınılmalıdır.

Apandisit hastalığı nasıl oluşur, nasıl belirti verir?

Appendiksin içindeki boşluğun tıkanması sonucunda appendikste iltahaplanma başlar ve apandisit hastalığı oluşur. Karın ağrısı apandisit hastalığında çocukta gözlenen ilk ve en önemli şikayettir. Mide bulantısı, kusma, iştahsızlık, yüksek ateş, halsizlik apandisit hastalığında çocukta görülebilen diğer şikayetlerin bazılarıdır. Şu hiçbir zaman unutulmamalıdır: Karın ağrısı genel olarak çocuklarda çok sık karşılaşılan bir şikayettir Bu nedenle her karın ağrısı şikayeti olan çocuk, yeterince irdelenmeden apandisit teşhisi asla konmamalı, gereksiz ameliyatlardan kaçınılmalıdır.

Çocuk cerrahı apandisit teşhisini nasıl koyar?

Çocukta yukarıda belirtilen şikayetler mevcutsa vakit kaybetmeden bir çocuk doktoruna başvurulmalıdır. Çocuk doktoru, hastada apandisit olabileceğini düşünürse çocuk cerrahının hastayı muayene etmesini isteyebilir.  Çocuk cerrahı hastayı muayene ettikten sonra kan sayımı, idrar tahlili, karın filmi ve ultrason isteyecektir. Apandisit öntanısı düşünülen hastalarda bazan bilgisayarlı tomografi incelemesi gerekebilir. Çocukta apandisit şüphesi varsa ancak ameliyat etme ya da etmeme konusunda karar verilemiyorsa, hasta izlem amacıyla çocuk cerrahisi kliniğine yatırılararak takip altına alınabilir. Bu takip sırasında çocuk aralıklı muayenelerle kontrol edilir, gerekirse kan tahlillleri tekrarlanabilir. İzlem süresi 24 saati bulabilir. Takip altındaki hastanın şikayetlerinde ve muayene bulgularında gerileme olmadığı taktirde çocuk cerrahı ameliyata karar verebilir.

Apandisit nasıl tedavi edilir?

Günümüz klasik tıp pratiğinde apandisitin tedavi yöntemi cerrahidir. Ameliyatta iltahaplı apendiks çıkarılır. Çocuk acil şartlarda ameliyat edilir. Ameliyata karar verildikten sonra çocuğa serum, antibiyotik ve ağrı kesici ile tedavi başlanır. Bu şekilde kontrol altına alınan hasta saatler içinde ameliyata alınır. Son zamanlarda yapılan bilimsel çalışmalarda; gece geç saatlerde apandisit teşhisi konulduğunda, çocuğun ameliyatı için sabah saatlerinin beklenmesinin hastaya bir zarar vermediği ortaya konmuştur.

Ameliyat genel anestezi (narkoz) ile hasta uyutulduktan sonra gerçekleştirilir. Apandisit ameliyatı laparoskopik (kapalı ameliyat) ya da açık olarak yapılabilir. Çocuk cerrahisinde laparoskopik ameliyat öncelikle tercih edilmelidir. Çünkü laparoskopik ameliyattan sonra ağrı daha az olmakta, hasta normal günlük hayatına daha çavuk dönmekte, kozmetik olarak daha iyi sonuçlar elde edilmektedir.

Ameliyattan sonra karşılaşılan problemler neler olabilir?

Apandisit ameliyatı çocuk cerrahlarının sık yaptığı acil operasyondur. Zamanında ve emin ellerde ameliyat edilen çocuklarda komplikasyon (ameliyata bağlı olarak sonradan ortaya çıkan sağlık sorunları) gelişme ihtimali oldukça düşüktür. Çocuk cerrahı, ameliyat sonrası ortaya çıkabilecek komplikasyonlar konusunda anne ve babayı çok iyi bilgilendirmeli, ameliyat öncesinde bu gerçekleri hasta sahiplerinden saklamamalıdır. Ameliyat sonrasında gelişen yara yeri enfeksiyonu ve yara açılması en sık karşılaşılan komplikasyonlardır ve nisbeten kolay tedavi edilir. Nadir de olsa önemli komplikasyonlar gelişebilir; bunlar karın içi abseler ve barsak yapışıklılarıdır. Ameliyat sonrası gelişen komplikasyonlar ek tedaviler gerektirebilir ve bu nedenle çocuğun hastanede yatış süresi uzayabilir.