KOLON POLİPİ NEDİR VE NEDEN ÖNEMLİDİR?

Kolon polipleri, kalın bağırsak yüzeyinden genellikle mukoza zarından dışarı doğru uzanan bir doku büyümesidir. Tek veya çok sayıda olabilir. En sık rektum ve sigmoid kolonda görülür. Genellikle başlangıçta iyi huylu olup çoğu zamanla kanserleşme potansiyeline sahiptir. Kolon polipleri  iki ana gruba ayrılır. Neoplastik olmayan polipler (yani kanserleşme ihtimali neredeyse olmayanlar); hiperplastik polipler, enflamatuar polipler ve hamartomatoz poliplerdir. Neoplastik polipler ise yani en sık gördüğümüz tip olan adenomatöz poliplerdir. Tüm kolon polipleri içinde en sık görülen polip tipi de maalesef adenomatöz polipleridir. Dünyada kalın bağırsak kanserlerinin yüzde 95’inden fazlası adenomatöz polipten köken alır.

NE SIKLIKTA VE NASIL OLUŞUR ?

Erişkin yaş gurubunda yüzde 1-12, 50’li yaşlarda yüzde 15-25, 70 yaş civarında ise yaklaşık yüzde 40 oranında görülmektedir. Polip oluşumunda birçok faktör yer almaktadır. Bu faktörler genetik (ailede polip ve kanser öyküsü olması), ilerleyen yaş, inflamatuar bağırsak hastalıkları ( Ülseratif kolit – Crohn hastalığı)  obezite, düzensiz beslenme, sigara tüketimi, alkol tüketimi ve hareketsiz yaşam biçimi olarak sıralanabilir.

KOLON POLİP BELİRTİLERİ NELERDİR?

Kolon poliplerinin çoğu aseptomatiktir. Bu yüzden herhangi bir bulgu vermezler. Bulgular genellikle polipin kalın bağırsakta bulunduğu yer ve büyüklüğüne göre değişmektedir. En sık görülen bulgular ise kansızlık, kilo kaybı, ishal, bağırsak düzeninde değişiklik, kanlı dışkılama ve halsizliktir.

KOLON POLİPLERİNİN TEŞHİS VE TEDAVİSİ NASIL OLUR?

Kolon poliplerinin teşhisinde en önemli yöntem kolonoskopidir. Kolonoskopi (yumuşak, bükülebilir ve ucunda kamera bulunan bir alet) ile doğrudan kalın bağırsak içini görmemize ve olası anormal durumları (polip) tespit edip anında bu poliplerin tedavisine imkan sağlamaktadır.

Poliplerin çıkarılma teknikleri polipin boyutuna ve şekline göre değişiklik göstermektedir. Günümüzde kolon poliplerinin neredeyse tamamına yakını ehil ellerde kolonoskopi ile tedavi edilmektedir. Çıkarılan bu polipler patolojide incelenerek kanser hücresi barındırıp barındırmadığına ve cinsine karar verilir. Kolon poliplerinin çıkarılması güvenli bir işlemdir. Bu işlem esnasında en yaygın görülen komplikasyon kanamadır. Kanama olması durumunda yine büyük bir kısmı kolonoskopik yöntem ile tedavi edilir.

KOLON POLİPLERİNDEN KORUNMAK VE ERKEN TEŞHİS NASIL OLUR?

Polip oluşumunu engellemek ve polip oluşma ihtimalini azaltmak için beslenme ve yaşam tarzında düzenlemelere gitmek olumlu sonuçlar verebilmektedir. Bunlar sırasıyla; kırmızı eti azaltmak, sebze ve meyve ağırlıklı beslenme, düzenli fiziksel aktivite yapmak, sigara ve alkolden uzak durmak ve kilo kontrolü sağlamaktır. Ayrıca ailenizde kolon polipleri taşıyan varsa, genetik danışmanlık almak gerekebilir. 

Kolon poliplerinin çoğu semptom vermediğinden dolayı kolonoskopik tarama son derece önemlidir ki dünyada kolon  kanseri tarama programları geliştirilerek bu kanser ve poliplerin erkenden yakalanmasına imkan sağlamaktadır.  Dünya Sağlık Örgütü, Amerikan Gastroenteroloji Cemiyeti ve Sağlık Bakanlığı kolon kanseri taraması için 50 yaşından itibaren kolonoskopi önermektedir. Bu polipler kansere daha dönüşmeden çıkartılabilirse bağırsak kanseri gelişimi de önlenmiş olur. Bir hastada eğer kolon polipi tespit edilmiş ve çıkarılmış ise genellikle kolonda yeni poliplerin gelişme ihtimali devam eder. Bu nedenle doktorunuz size poliplerin çıkarılmasını takiben, polipin sayısı ve tiplerine göre genellikle 3 ila 5 yıl aralıklarla takip kolonoskopi önermelidir.