Meme Kanseri Nedir?

Meme kanseri, kadınlarda en sık görülen kanser tipidir, dünya genelinde her yıl yaklaşık iki milyon kadın bu hastalığa yakalanmaktadır. Türkiye’de de meme kanseri her yıl 20 bin kadının hayatını etkileyen ciddi bir sağlık sorunu haline gelmiştir. Günümüzde sekiz kadından birine, hayatının herhangi bir döneminde meme kanseri teşhisi konulmaktadır. Meme kanseri, diğer birçok kanser türüne göre daha iyi seyretmektedir. Özellikle erken evrede tespit edildiğinde tedavi şansı daha yüksektir. Bu nedenle meme kanserinde erken tanı hayat kurtarıcıdır.

Meme hastalıklarında erken tanı ve tedavi sadece hayat kurtarıcı olmakla kalmaz aynı zamanda organ kayıplarını ve daha geniş cerrahinin getireceği sorunları da önler.

Tanı ve tedavi yöntemlerindeki gelişmeler sayesinde bu hastalıkla mücadelede çok başarılı sonuçlar alınmaktadır.

Günümüzde her meme kanseri hastasının tedavisi bireyselleştirilmiş olarak yapılır. Tedavide hastanın yaşı, menopozal durumu, hastalığın evresi, tümörün biyolojik özellikleri, kalıtsal yatkınlığı, yandaş hastalıkları, aile planlaması ve hasta tercihi gibi birçok faktör dikkate alınır.

Meme kanseri hastalarının tedavi planları multidisipliner meme konseyinde ilgili branş uzmanları tarafından alınan ortak kararla yapılmaktadır.

Multidisipliner Meme Konseyinde: Meme Cerrahı (Genel Cerrahi Uzmanı), Radyoloji Uzmanı, Patoloji Uzmanı, Tıbbi Onkolog, Radyasyon Onkoloğu, Nükleer Tıp Uzmanı, Plastik Cerrahi Uzmanı, Tıbbi Genetik  Uzmanı Jineko-Onkoloji Uzmanı bulunurken yardımcı uzmanlık dallarından Psikiatri Uzmanı, Fizik Tedavi uzmanı ve Diyetisyen bulunmaktadır.

Meme Cerrahisi Nedir?

Meme cerrahisi, son yıllarda meme kanserinin görülme sıklığının artması ve cerrahi tekniklerdeki gelişmelerden dolayı ayrı bir uzmanlık alanı haline gelmiştir. Meme cerrahisi, özellikle meme cerrahisi ile ilgilenen genel cerrahi uzmanları tarafından uygulanır.

Meme Cerrahisi Yöntemleri Nedir?

Meme cerrahisi; memeye yönelik cerrahi ve koltuk altına (aksillaya) yönelik cerrahi olmak üzere iki ana başlık altında incelenebilir.

Memeye Yönelik Cerrahi

Meme Koruyucu Cerrahi: Bu yöntemle, memedeki tümöral kitlenin güvenli olarak çıkarılması sağlanır. meme bütünlüğünün korunması amaçlanır.

Onkoplastik meme cerrahisi: Günümüzde meme cerrahisi, onkoplastik tekniklerle yapılmaktadır. Onkoplastik meme cerrahisi onkolojik açıdan güvenli, estetik açıdan da en iyi sonuçların elde edildiği yöntemlerin uygulanmasıdır. Daha büyük hacimli tümörler, memedeki birden fazla sayıdaki tümörler daha kozmetik sonuçlarla çıkarılabilmektedir. Böylece bir kadın için önemli olan meme dokusu korunurken, kadınların vücut bütünlüğü de bozulmamış olur. Meme kanserli kadınların tedavi sonrası fiziksel, psikolojik ve sosyal yönden yaşam kalitesi yükseltilir. Memenin korunamadığı durumlarda ise meme cerrahları ve plastik cerrahi uzmanları eş zamanlı rekonstrüksiyonlarla hastaların organ kayıpları önlenmiş olur

Mastektomi: Her meme kanserli hastada her zaman meme koruyucu cerrahi yapılamayabilir. Memenin alınmasını gerektiren bazı durumlarda vardır. Memenin tamamının alınmasına mastektomi denilir. Bu durumlarda memenin tamamının alınması gerekebilir.

Mastektomi ile birlikte eş zamanlı rekonstrüksiyonlar: Memenin tamamının alınması gereken durumlarda meme başı ve meme cildi korunarak memenin içi boşaltılır ve plastik cerrahi ile birlikte hastanın kendi dokularıyla veya silikon implantlarla eş zamanlı rekonstrüksiyonlar yapılarak hastaların organ kayıpları önlenmiş olur.

Risk Azaltıcı Mastektomi: Her iki meme başı koruyucu mastektomi ve eş zamanlı rekonstrüksiyonlar: Bu yöntem meme kanseri için kalıtsal mutasyon taşıyan ailesinde çok sayıda meme kanseri bulunan hastalarda her iki meme için de uygulanmaktadır. Her iki meme dokusu meme başı korunarak boşaltılır, plastik cerrahi ile birlikte silkon implantlar ile veya hastanın kendi kas dokuları ile eş zamanlı olarak rekonstrüksiyon (yeni meme dokusu oluşturma) yapılır.  Böylece hastalara iyi bir estetik ameliyatla risk azaltıcı mastektomi gerçekleştirilmiş olur.

Radikal Mastektomi: Meme dokusunun tamamının, göğüs altı kaslarının ve koltuk altı lenf düğümlerinin çıkarıldığı cerrahi bir yöntemdir. Artık günümüzde uygulanmamaktadır.

Modifiye Radikal Mastektomi: Meme dokusunun tamamı ve koltuk altı lenf düğümleri çıkarılır, ancak göğüs kasları bırakılır. Bazı özel kanser tiplerinde örneğin inflamatuar tip meme kanserlerinde, cilt tutulumu olan kanserlerde radyoterapi alamayacak bazı cilt hastalığı bulunan olgularda uygulanır.

Meme cerrahisi öncesinde hastanın durumu, genel cerrah, plastik cerrah, onkolog, radyolog, patolog, nükleer tıp uzmanı ve radyasyon onkolojisi uzmanının da yer aldığı bir konsey tarafından multidisipliner bir yaklaşımla değerlendirilir. Bu sayede, hastaya en uygun tedavi planı belirlenir.

Memede ele gelmeyen kitlelerin çıkarılması: Günümüzde gelişen meme görüntüleme teknikleri sayesinde birçok meme kanseri çok başlangıç safhasında yakalanmaktadır. Ele gelmeyen bu kitlelerin çıkarılması için aşağıdaki tekniklerden yararlanılır.

Telle İşaretleme: Bu yöntem, meme cerrahisi ile aynı gün içinde yapılır ve şüpheli bölgeye ince bir tel yerleştirilir. Bu tel, ameliyat sırasında kanserli dokunun çıkarılmasında rehberlik eder.

ROLL Yöntemi: Günümüzde uygulanan daha modern bir yöntemdir. Ele gelmeyen kitle radyoaktif madde kullanılarak işaretlenir ve genellikle ameliyattan bir gün önce uygulanabilir. Bu yöntem ile şüpheli kitle daha güvenli olarak çıkarılırken normal meme dokularına daha az müdahale edilmesini sağlar ve hastalar için daha konforlu bir seçenek sunar.

Koltuk Altına (Aksillaya) Yönelik Cerrahi

Meme kanserinin koltuk altı lenf bezlerine yayılımını belirlemek için yapılır. Bu işlem, kanserin evrelemesi ve tedavi şeklinin belirlenmesi açısından kritik önem taşır.

Aksiller Lenf Nodu Disseksiyonu: Koltuk altındaki lenf nodlarının tamamının alınmasıdır. Bugün için daha az sıklıkla uygulanmaktadır. Koltukaltındaki lenf nodlarında yaygın tutulum varsa uygulanır. Bu ameliyat sonrası hastalarda his kayıpları, uyuşukluk, kol hareket kısıtlılıkları, enfeksiyon gibi istenmeyen yan etkiler yanında en sık korkulan kolda lenfödem komplikasyonu gelişebilir. Bu ameliyatı geçiren kadınların yaşam kalitesini son derece olumsuz etkileyebilmektedir.

Sentinel (Bekçi) Lenf Nodu Biyopsisi: Günümüzde koltuk altındaki lenf nodlarını değerlendirmede altın standart olmuştur. Memedeki tümörün ilk sıçrama yaptığı lenf nodlarına sentinel (bekçi) lenf nodları denir. Bu lenf nodlarının ameliyat esnasında tespit edilip çıkarılmasına sentinel lenf nodu biopsisi denir.

Sentinel lenf nodunun en doğru şekilde tespit etmek için ikili yöntem tercih edilir. Ameliyat öncesi meme başının etrafından radyokolloid madde enjesiyonu yapılır ve koltuk altındaki sentinel lenf nodlarını görüntüleyen Lenfosintigrafi çekilir. Ameliyat esnasında da gama prob denen cihaz yardımıyla bu sentinel bekçi lenf nodları tespit edilir.

İkinci yöntem ameliyata başlarken meme başının altına isosulfan blue denilen mavi boya enjeksiyonu yapılır ve ameliyat esnasında mavi boya ile boyanmış sentinel lenf nodları tespit edilir.

Sentinel lenf nodu biyopsisi tekniği ile aksiller disseksiyona bağlı gelişebilecek komplikasyonlar önlenmiş olur.