Vertigo Rehabilitasyonu

Vertigo Nedir?

Vertigo, baş dönmesi hissi ile karakterize edilen bir rahatsızlıktır. Kişi, kendisinin veya çevresinin hareket ettiği algısına kapılmaktadır. Genellikle iç kulakta bulunan denge organlarının veya beyin sapı ile ilişkili sinir yollarının etkilenmesi sonucu ortaya çıkmaktadır.

Vertigo, periferik ve santral olmak üzere iki ana gruba ayrılmaktadır:

• Periferik vertigo: İç kulakta yer alan denge organlarının etkilenmesiyle ortaya çıkmaktadır. En sık görülen türü, Benign Paroksismal Pozisyonel Vertigo (BPPV) olarak adlandırılan rahatsızlıktır.
• Santral vertigo: Beyin sapı ve beyincik gibi merkezi sinir sistemi bölgelerinde meydana gelen bozukluklara bağlı olarak gelişmektedir. Multipl skleroz, migren ve inme gibi nörolojik hastalıklarla ilişkili olabilmektedir.

Her iki durumda da hastalar ani baş dönmesi, denge kaybı ve bazen mide bulantısı gibi semptomlar yaşayabilmektedir.

Vertigonun Nedenleri ve Belirtileri

Vertigo, farklı nedenlere bağlı olarak ortaya çıkabilmektedir. İç kulak hastalıklarından nörolojik bozukluklara kadar birçok faktör, baş dönmesi hissine yol açabilmektedir.

1. İç Kulak Hastalıkları
   İç kulak, vücudun denge mekanizmasını düzenleyen önemli bir yapıdır. Bu bölgedeki herhangi bir sorun, vertigo gelişimine neden olabilmektedir.

• Benign Paroksismal Pozisyonel Vertigo (BPPV): İç kulaktaki kristallerin yer değiştirmesi sonucu ortaya çıkmaktadır. Baş hareketleriyle tetiklenen ani baş dönmesi atakları görülmektedir.
• Meniere hastalığı: İç kulakta sıvı birikimine bağlı olarak gelişen ve kulakta çınlama, işitme kaybı ve baş dönmesi ile karakterize edilen bir hastalıktır.
• Vestibüler nörit: İç kulağa sinyal taşıyan vestibüler sinirin iltihaplanması sonucunda ani ve şiddetli baş dönmesi yaşanmaktadır.

2. Nörolojik ve Damar Hastalıkları
   Merkezi sinir sistemini etkileyen hastalıklar da vertigo semptomlarına yol açabilmektedir.

• İnme (Felç): Beyin damarlarında meydana gelen tıkanıklık veya kanama, denge bozukluklarına ve baş dönmesine neden olabilmektedir.
• Migren: Vestibüler migren olarak adlandırılan durum, baş ağrısına eşlik eden vertigo ataklarına yol açabilmektedir.
• Multipl skleroz: Merkezi sinir sisteminin miyelin tabakasına zarar veren otoimmün bir hastalık olup vertigo gelişimine sebep olabilmektedir.

3. Diğer Faktörler
   Bunların dışında bazı dış etkenler de vertigo gelişimini tetikleyebilmektedir.

• Travmalar: Kafa travmaları veya iç kulağı etkileyen darbeler, denge mekanizmasını bozarak baş dönmesine yol açabilmektedir.
• İlaç kullanımı: Bazı antibiyotikler, tansiyon ilaçları ve yatıştırıcılar vertigo semptomlarına neden olabilmektedir.
• Psikolojik faktörler: Kaygı bozukluğu ve panik atak gibi durumlar, baş dönmesi hissini artırabilmektedir.

Vertigonun başlıca belirtileri şu şekildedir:

• Baş dönmesi ve çevrenin hareket ediyormuş gibi algılanması
• Denge kaybı ve düşme eğilimi
• Mide bulantısı ve kusma
• Göz hareketlerinde bozukluk (nistagmus)
• Kulak çınlaması ve işitme kaybı

Bu belirtilerin süresi ve şiddeti, altta yatan nedene bağlı olarak değişiklik gösterebilmektedir.

Sonuç

Vertigo, iç kulak hastalıkları ve nörolojik bozukluklar gibi çeşitli nedenlere bağlı olarak gelişebilen bir denge problemidir. Günlük yaşamı olumsuz etkileyebilen bu durum, uygun rehabilitasyon yöntemleri ile kontrol altına alınabilmektedir.

Vestibüler rehabilitasyon terapisi, ilaç tedavisi ve yaşam tarzı değişiklikleri gibi yöntemler sayesinde hastaların denge fonksiyonları iyileştirilmekte ve baş dönmesi şikayetleri azaltılmaktadır. Erken tanı ve uygun tedavi yaklaşımları ile vertigo kaynaklı yaşam kalitesi kayıpları en aza indirilebilmektedir.