Akciğer Sönmesi Nedir?

Akciğer Sönmesi Nedir?

Tıbbi adıyla pnömotoraks olarak anılan akciğer sönmesi, akciğer ve göğüs duvarı arasına sızan havanın akciğerlere baskı yapmasıyla oluşan bir rahatsızlıktır. Havanın akciğerlere baskı yapması nedeniyle akciğerler şişemez. Bu yüzden akciğerler kısmi olarak veya tamamen sönebilir.

Akciğer sönmesi pek çok farklı nedenden oluşabilir ve fark edilmesi zaman alabilir. Bu nedenle bir uzman tarafından, akciğer sönmesinin tanılanması oldukça önemlidir. Akciğer sönmesi için genellikle fizik muayene ve röntgen, tomografi, ultrason gibi testler aracılığıyla tanı konur. Akciğer sönmesinin ne kadar ilerlediği ise tercih edilen tedavi yöntemini belirler. Ancak akciğer sönmesi hangi evrede olursa olsun hızlı tanı ve tedavi gerektiren, hayati öneme sahip ciddi bir acil durumdur.

Akciğer Sönmesi Belirtileri Nelerdir?

Akciğer sönmesi pek çok farklı semptomla kendini gösterir ve bu semptomlar akciğer sönmesi yaşayan kişinin gündelik yaşamına etki edecek düzeyde ortaya çıkabilir. Akciğer sönmesi belirtileri, rahatsızlığın evrelerine göre ortaya çıksa da yaygın olarak görülen belirtiler mevcuttur.

• Ani ve keskin göğüs ağrısı
• Nefes darlığı
• Hızlı kalp atışı (taşikardi)
• Hızlı nefes alma
• Öksürük
• Yorgunluk
• Ciltte, dudakta veya tırnaklarda, mavi veya gri renk değişikliği (siyanoz)
• Düşük tansiyon (hipotansiyon)
• Şişlik ve hassasiyet
• Deri altında hava birikmesi

Akciğer Sönmesi Tedavisi Nasıl Olur?

Akciğer sönmesi tedavisi, rahatsızlığın evresine bağlı olarak oksijen tedavisi, göğüs tüpü yerleştirilmesi veya cerrahi işlemler gibi yöntemlerle gerçekleştirilir. Akciğer sönmesi için tercih edilecek olan tedavi yöntemi pnömotoraksın ciddiyetine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişir. İlk evredeki ve kendiliğinden gelişen akciğer sönmelerinde, doktorunuz yalnızca durumunuzu ve sönmenin gidişatını takip altında tutmayı tercih edebilir veya oksijen tedavisi önerebilir. Hastanın kanındaki oksijen seviyesini arttırmak için uygulanan oksijen tedavisinin amacı, vücudun ihtiyaç duyduğu oksijeni almasını sağlamaktır. Bu yöntem akciğerleri çevreleyen havanın daha kolay emilmesine yardımcı olabilir ve akciğerlerin yeniden şişmesi sağlanmış olur.

Akciğer sönmesinin daha ileri bir evresinde göğüs tüpü takılması gerekebilir. Bu tedavi yönteminde hastanın göğsüne ince bir tüp yerleştirilir ve akciğere baskı yapan havanın boşaltılması sağlanır. Göğüs tüpü, su sızdırmayan vakumlu bir cihaz aracılığıyla havayı dışarı çekerek akciğerlerin yeniden şişmesini sağlar.

Akciğer sönmesinin daha ileri evrelerinde ve kendini tekrar ettiği durumlarda, tedavi yöntemi olarak cerrahi müdahale gerekli görülebilir. Hastaya göğüs tüpü takıldığı halde akciğer yeniden şişmiyorsa, göğüs tüpünden sürekli bir hava kaçağı varsa, sönme her iki akciğerde de görülüyorsa veya travmatik bir akciğer yaralanması söz konusuysa cerrahi işlemlere başvurulabilir. Cerrahi müdahaleyle akciğerde hava kaçağına neden olan patolojiler düzeltilebilir. Bu işlem, hastanın solunum fonksiyonlarını geri kazanması ve rahatsızlığın tekrarlanmaması için tercih edilebilir.

Akciğer Sönmesi Neden Olur?

Akciğer sönmesi pek çok farklı nedenden oluşabilir. Akciğer sönmesi sebepleri kendiliğinden gelişen (spontan), yaralanma sonucu (travmatik) veya tıbbi müdahale sonrası (iatrojenik) olarak sıralanabilir. Kendiliğinden gelişen akciğer sönmesi genellikle sigara kullanımı yüzünden veya bilinmeyen bir akciğer hastalığı nedeniyle ortaya çıkabilir. Yaralanma sonucu akciğer sönmesi ise göğüs yaralanmaları, kaburga kırıkları veya delici yaralanmaların bir sonucu olarak ortaya çıkabilir. Tıbbi müdahale sonrası akciğer sönmesi ise akciğerden yapılan iğne biyopsisi, batın ameliyatı veya kateter yerleştirilmesi işlemlerinin ardından göğüs boşluğunda hava toplanması söz konusu olabilir.

Akciğer Sönmesi Ölümcül Müdür?

Akciğer sönmesi ciddi ve dikkat edilmesi gereken bir rahatsızlık olsa da her zaman ölümcül değildir. Akciğer sönmesinin hastaya verdiği hasar sönmenin büyüklüğüne, nedenine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlıdır. Küçük ve kendiliğinden gelişen akciğer sönmesi vakaları ölümcül değildir ve akciğer kendi kendine iyileşme gösterebilir. Ancak ilerlemiş ve büyümüş akciğer sönmeleri, özellikle altta yatan akciğer hastalığı olan veya travmatik yaralanma geçiren hastalarda hayati tehlike oluşturabilir. Bu gibi durumlar acil tıbbi müdahale gerektirir.

Akciğer sönmesi iyileşme süreci, uzmanın uyguladığı tedaviye ve sönmenin evresine bağlıdır. Bununla birlikte tedavi boyunca hastaların beden sağlığına özen göstermesi gerekir. İyileşme sürecinde olan hastaların sigara içmemesi, dinlenmesi ve bir komplikasyon olması durumuna karşı dikkatli bir takip ve bakım gerçekleştirmesi gereklidir. Ayrıca hastanın kontrollerini ihmal etmemesi ve randevularına gitmesi önemlidir.

Akciğer sönmesi yaşayan ve tedavi sürecinde olan bir hastanın akciğer sönmesi kaç günde iyileşir? Henüz ciddi boyutta olmayan akciğer sönmeleri, birkaç gün veya iki hafta içerisinde tamamen iyileşebilir. Ancak daha ileri evrelerdeki akciğer sönmeleri, göğüs tüpü yerleştirildikten sonra birkaç hafta içinde iyileşebilir. Cerrahi müdahale gerektiren akciğer sönmelerin tam olarak iyileşmesi ise cerrahi işlemin ardından birkaç hafta ila birkaç ay sürebilir.

Akciğer Sönmesi Ameliyatı Tehlikeli Mi?

Akciğer sönmesi ameliyatı, diğer cerrahi müdahaleler gibi bazı riskler taşır. Ameliyat sonucunda enfeksiyon, kanama, anesteziye karşı reaksiyonlar veya nadiren akciğerlerde kalıcı hasar görülebilir. Ancak, bu riskler genellikle düşük olasılıklıdır. Ayrıca ameliyatın sağladığı faydalar, risklerinden daha fazladır. Pnömotoraks ameliyatları genellikle başarılı sonuçlar verir ve hastaların normal yaşantılarına dönmelerini sağlar. Akciğer sönmesi ameliyatı riskleri, hastanın durumuna bağlı olarak, bir uzman tarafından değerlendirilmelidir. Çünkü hastanın genel sağlık durumu, yaşı ve kronik rahatsızlıkları gibi kişiye özel faktörler ameliyatın risklerini etkileyebilir.

Akciğer Sönmesi Ameliyatı Kaç Saat Sürer?

Akciğer sönmesi ameliyatının süresi, kullanılan cerrahi yönteme ve akciğer sönmesinin evresine bağlı olarak değişebilir. Video yardımlı torakoskopik cerrahi (VATS) kullanılarak gerçekleştirilen akciğer sönmesi ameliyatı genellikle 1 veya 2 saat sürer. Geleneksel yöntemle gerçekleştirilen akciğer sönmesi ameliyatı ise genellikle 2 ila 4 saat arasında gerçekleştirilir. Ancak bu süreler, akciğer sönmesinin evresine bağlı olduğu gibi, hastanın genel sağlık durumu ve cerrahın tecrübesine bağlı olarak da değişiklik gösterir.

Akciğer Sönmesi Kendiliğinden Geçer Mi?

Küçük ve ilk evrede akciğer sönmesi geçirenler için pnömotoraksın kendiliğinden iyileşmesi mümkündür. Spontan akciğer sönmesi genellikle genç ve sağlıklı bireylerde, belirgin bir sebep olmaksızın ortaya çıkabilir. Akciğer ve göğüs boşluğu arasında oluşan hava, vücudun direncine bağlı olarak kısa sürede kendiliğinden emilebilir ve hava boşluğu kapanabilir. Bu gibi durumlarda akciğer sönmesi birkaç gün ila birkaç hafta içerisinde iyileşebilir. Ancak yine de bir uzmana danışılmalıdır. Çünkü uzman desteği ile oksijen tedavisi sağlanabilir ve iyileşme süreci kontrollü biçimde hızlandırılabilir.

Akciğer Sönmesi Ameliyatı Sonrası Nelere Dikkat Edilmeli?

Ameliyatın ardından dikkat etmesi gereken bazı önemli durumlar söz konusudur. İlk olarak, doktorun verdiği talimatlara uymak ve reçeteyle verilmiş  ilaçları belirtilen aralıklarla almak önemlidir. Örneğin; akciğer sönmesi ameliyatı sonrası ağrılar yaygındır. Ancak bu ağrılar, reçetelendirilmiş ağrı kesicilerle geçirilebilir. Yine de herhangi bir olağandışı belirti veya şiddetli ağrı durumunda hemen uzmana danışılmalıdır. Bununla birlikte nefes egzersizleri yapmak da akciğerlerin tamamen şişmesine yardımcı olarak iyileşmeyi hızlandırabilir.

Ayrıca enfeksiyon riskine karşın ameliyat yarasının steril kalmasına özen gösterilmeli ve uzman tarafından gerekli görülen kontroller aksatılmamalıdır. Akciğer sönmesi ameliyatının ardından sigara içmek, dumana maruz kalmak, dalış yapmak veya uçakla seyahat etmek gibi hava basıncının arttığı aktivitelerde bulunmaktan ve zorlayıcı fiziksel aktivitelerden uzak durulmalıdır.

Akciğer Sönmesi Tekrarlar Mı?

Akciğer sönmesi tekrarlaması ihtimali vardır. Tekrarlama riski, akciğer sönmesinin nasıl gerçekleştiğine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak gerçekleşir. Özellikle kendiliğinden oluşan ilk evre pnömotoraksın kendini tekrarlama ihtimali, diğer akciğer sönmelerine göre daha yüksektir. Tedavi edilmeyen veya uygun önlemler alınmadığı için tekrarlayan akciğer sönmeleri, uzmanların daha kalıcı çözümlere yönelmelerini ve hastanın yaşamını sağlığı etrafında biçimlendirmesini gerektirebilir.

Akciğer sönmesi pek çok nedenle ortaya çıkabilir ve dikkat edilmediğinde beden sağlığı için büyük bir tehdit oluşturabilir. Bu nedenle tıbbi yardım almak önemlidir. Eğer sizin de göğüs ağrınız şiddetliyse veya nefes almak giderek zorlaşıyorsa bir uzmana danışabilir ve rahatsızlığınıza uygun tedaviyi alabilirsiniz.

Kaynakça

https://www.thebhdfoundation.org/what-is-bhd/symptoms-treatments/60-lung-collapse-treatments-and-surgery

https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/15304-collapsed-lung-pneumothorax

https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/pneumothorax/symptoms-causes/syc-20350367#:~:text=Symptoms%20usually%20include%20sudden%20chest,may%20heal%20on%20its%20own.