Beyin Tümörü Belirtileri Nedir? Nasıl Tedavi Edilir?

Beyin Tümörü Nedir?

Beyin tümörü, beyninizin içinde veya çevresinde hücrelerin anormal büyüyerek oluşturduğu kitledir. Beyin tümörleri merkezi sinir sistemi (CNS) tümörlerindendir. Beyin tümörleri beyin dokusunda, hipofiz bezi, epifiz bezi ve beynin yüzeyini kaplayan zarlar gibi beyin dokusunun yakınındaki yerlerde meydana gelebilir. Beyinde başlayan tümörler birincil beyin tümörleridir. Diğer bölgelerinden beyne yayılan tümörlere ise metastatik beyin tümörleri olarak da adlandırılan ikincil beyin tümörleridir. Beyin tümörleri iyi huylu veya kanserli olabilir. Bazı tümörler hızla büyürken bazıları yavaş büyüyebilir. Beyin tümörlerinin yalnızca üçte biri kanserlidir. Ancak kanserli olsun ya da olmasın, beyin tümörleri çevredeki sinirlere, kan damarlarına ve dokulara baskı yapacak kadar büyürlerse beyin fonksiyonlarını ve kişinin genel sağlığını etkileyebilirler.

Beyin Tümörü Neden Olur?

Beyinde oluşan kitleler hücrenin kromozomlarındaki genlerde meydana gelen hasara bağlı olarak düzgün çalışmaması durumunda gelişir ancak bu hücre hasarının neden gerçekleştiği hala araştırılmaktadır. Kromozomlarda bulunan insan DNA’sı vücutta bulunan hücrelere ne yapacaklarını iletir; hücreler ne zaman büyüyeceklerini ne zaman bölüneceklerini veya ne zaman öleceklerini içeren talimatları DNA’dan alırlar.  DNA hasar alarak değiştiğinde hücrelere normal vücut işleyişinden farklı yeni talimatlar verirler. Bu farklı talimatlar, büyüyen anormal hücre kalabalığı sonucu tümörler görülmeye başlar. Beyin tümörü nedenleri arasında şunlar yer alabilir:

• Genetik Yatkınlık: Ailesel geçmişte beyin tümörü öyküsü olan kişilerde genetik yatkınlık söz konusu olabilir. Belirli gen mutasyonları, bireyin bu tür tümörleri geliştirme riskini artırabilir.
• Radyasyon Maruziyeti: Yüksek dozda radyasyona maruz kalmak, özellikle çocukluk döneminde, beyin tümörü riskini artırabilir. Radyasyonun bu tür bir etkisi genellikle medikal tedaviler veya çeşitli endüstriyel faaliyetlerle ile ilişkili olabilir.
• Çevresel Faktörler: Bazı çevresel toksinlere maruz kalma, özellikle kimyasallar ve pestisitler gibi zararlı maddeler, beyin tümörlerinin oluşma riskini etkileyebilir.
• Bağışıklık Sistemi Düzensizlikleri: Bağışıklık sisteminin düzensiz çalışması, vücudun anormal hücre büyümesini kontrol etme yeteneğini zayıflatabilir ve bu da tümör oluşumuna zemin hazırlayabilir.
• Hormonlarda Meydana Gelen Bozukluklar: Hipofiz bezindeki bazı hormonal dengesizlikler, beyin tümörü oluşumunda rol oynayabilir.

İlginizi Çekebilir: Beyin ve Sinir Cerrahisi

Kaç Tip Beyin Tümörü Vardır?

Beyin tümörünün tipi, tümörü oluşturan hücrelerin türüne bağlı olarak değişir. Tümörlü hücrelerde yapılan laboratuvar testleri sonuçları hücreler hakkında bilgi verebilir. Beyin tümörleri iyi huylu (kanserli olmayan) veya kötü huylu (kanserli) olarak sınıflandırılabilirler.

İyi Huylu Beyin Tümörleri

İyi huylu beyin tümörleri genellikle daha yavaş büyürler ve çevre dokulara sınırlı bir şekilde yayılırlar. Bu tür tümörler genellikle cerrahi müdahale ile başarıyla çıkarılabilir ve nadiren tekrarlama eğilimindedirler. İyi huylu tümörler genellikle çevredeki sağlıklı dokulara baskı yaparak semptomlara neden olurlar, ancak invaziv olma eğiliminde değildirler. Bazı iyi huylu beyin tümörü çeşitleri şunlardır:

• Meningiomlar: Beyin zarlarından kaynaklanan tümörlerdir. Genellikle yavaş büyürler ve genellikle iyi huyludur.
• Adenomlar: Hipofiz bezinden kaynaklanan iyi huylu tümörlerdir. Hormonal değişikliklere neden olabilirler ancak çoğu zaman yavaş büyüme eğilimindedirler.
• Nörofibromlar: Sinir hücrelerinden kaynaklanan tümörlerdir. Genellikle iyi huylu olup sinirleri sıkıştırılabilirler.

Kötü Huylu Beyin Tümörleri (Malignant):

Kötü huylu beyin tümörleri daha agresif bir şekilde büyürler ve çevre dokulara sıklıkla yayılırlar. Bu tümörler, çevredeki dokuları invaze edebilir ve yayılma eğiliminde oldukları için cerrahi müdahale genellikle daha zordur. Kötü huylu tümörler, metastaz yapabilme potansiyeli taşıyabilir, yani sinir sisteminin diğerbölgelerine yayılabilirler. Bazı kötü huylu beyin tümörü çeşitleri şunlardır:

• Glioblastom Multiforme: En agresif ve sık görülen kötü huylu beyin tümörlerinden biridir. Hızlı büyüme ve çevre dokulara yayılma eğilimindedir.
• Anaplastik Astrositom: Hücresel olarak anormal ve hızlı büyüme gösteren bir tür kötü huylu tümördür. Bu tümör, astroglial hücrelerden kaynaklanır ve genellikle hızlı bir şekilde büyüyerek çevre dokulara yayılma eğilimindedir.
• Medulloblastom: Genellikle çocuklarda görülen kötü huylu tümör olup sıklıkla beyincik bölgesinde ortaya çıkar.

Beyin Tümörü Belirtileri Nelerdir?

Semptomları beyin tümörünün boyutuna ve meydana geldiği konuma bağlı olarak değişebilir. Beyin tümörü ilk belirtileri hafif olabilir, ancak zamanla şiddetlenebilir. Bu nedenle belirtilerle karşılaşıldığında doktor kontrolü erken teşhis için çok önemlidir. Beyin tümörü belirtileri şunları içerebilir:

• Sabahları daha da şiddetlenen baş ağrısı ve kafa basıncı hissi
• Daha sık ve daha şiddetli baş ağrıları

• Mide bulantısı veya kusma
• Bulanık görme, çift görme veya yanlarda görüş kaybı gibi göz sorunları
• Kol veya bacakta his veya hareket kaybı
• Denge problemi
• Konuşma sorunları
• Yorgunluk hissi
• Kafa karışıklığı
• Hafıza sorunları
• Basit komutları takip etmekte zorluk
• Kişilik ve davranış değişiklikleri
• Nöbet geçirme
• İşitme sorunları
• Baş dönmesi veya dünyanın dönüyormuş hissi

Beyin Tümörü Nasıl Tedavi Edilir?

Tedavi için uygulanan yöntem, kitlenin kanseri olup olmamasına bağlı olarak değişir. Beyin tümörü tedavileri şunları içerebilir:

• Cerrahi Müdahale: Tümörün çıkarılması, genellikle cerrahi müdahale ile yapılır. Müdahale tümörün büyüklüğüne, konumuna ve çevresel dokulara olan etkisine bağlı olarak değişir. Bazı riskli şartlarda semptomları azaltmak için tümöre sınırlı müdahale yapılabilir.
• Radyoterapi: Yüksek enerjili ışınlar kullanılarak kitledeki hücrelerini öldürmeyi amaçlayan bir yöntemidir. Genellikle cerrahi müdahale sonrasında tümör hücrelerinin temizlenmesi veya tümörün tekrarlama riskinin azaltılması için uygulanabilir.
• Kemoterapi: Kötü huylu kitledeki zararlı hücreler yok edilmek için ağız yolundan alınan veya damar yoluyla verilen ilaçları içerir.
• Hedefe Yönelik Tedaviler: Yeni geliştirilen ilaçlar ve immünoterapi, belirli genetik ve moleküler özelliklere sahip tümörleri hedef almayı amaçlar. Bu tür tedaviler, tümör hücrelerini doğrudan etkileyerek tedavi başarısını artırabilir.
• Rehabilitasyon: Tedavi sonrasında, hastaların yaşam kalitesini iyileştirmek için rehabilitasyon hizmetleri de önemlidir. Fizik tedavi, konuşma terapisi ve psikososyal destek, hastanın normal yaşamına dönüş sürecinde kritik bir rol oynar.

Sık Sorulan Sorular

Beyin tümörü birçok farklı etken nedeni ile oluşabilen bir rahatsızlıktır. Takip ve tedavisi dikkatli bir şekilde yapılmadığında semptomlar şiddetlenebilir ve  ciddi komplikasyonlar görülebilir.

Beyin Tümörü Evreleri Nelerdir?

Beyin tümörü evreleri, patoloji sonucuna, yayılma derecesi ve çevre dokulara olan etkisine bağlı olarak belirlenir. Bu evreler tedavi planının oluşturulmasında önemli bir rol oynar.

Beyin Tümörü Tekrarlar Mı?

Beyin tümörleri tekrarlayabilir. Tedavi sonrasında tümörün tekrarlama olasılığı, tümörün türüne, evresine ve uygulanan tedavi yöntemlerine bağlı olarak değişir. Bu nedenle, hastaların düzenli kontroller ve takip muayeneleri yapması önemlidir.

Beyin tümörü ciddi bir rahatsızlık olup erken teşhis ve tedavi önemlidir. Semptomların görülmesi durumunda hastaların beyin ve sinir cerrahisi polikliniğinden randevu almaları ve tedaviye başlamaları önemlidir.

Kaynakça:

1. Cancer Research UK
2. Johns Hopkins Medicine
3. NHS
4. Cleveland Clinic