Boğaz Enfeksiyonu Nedir? Nasıl Geçer?

Boğaz Enfeksiyonu Nedir?

Boğaz enfeksiyonu genellikle virüs kaynaklı olarak ortaya çıkan enfeksiyonları içerir. En sık olmak üzere enfeksiyon streptokok bakteriler nedeniyle de yaşanabilir. Hastalığın bulaşmasının ardından boğazda kızarıklık ve şişlik meydana gelebilir. Enfeksiyonun nedenine bağlı olarak belirtiler değişiklik gösterebilir. Örneğin; soğuk algınlığı sonucu boğaz enfeksiyonu gelişen bir hastada, burun akıntısı ve öksürük görülebilir. Bu durum, 5-15 yaş arasındaki çocuklarda daha yaygın olarak görülür.

Bağışıklık sisteminin bir parçası olan lenf sistemi dahilinde boğazda bademcikler bulunur. Bademcikler, enfeksiyöz ajanlarla buluştuğunda şişerek ağrıya neden olabilir. Bu şişlik yutkunmanın güçleşmesine de yol açabilir. Antibiyotik tedavisi, gargara kullanımı gibi uygulamalarla müdahale edilebilir.

Boğaz Enfeksiyonu Nasıl Geçer?

Boğaz enfeksiyonu öksürük, boğaz ağrısı, ateş gibi belirtilerle görülen hastalıklardandır. Enfeksiyona neden olan etmen değişiklik gösterebilir. Tedaviye enfeksiyon etkenine bağlı olarak karar verilir. Bunun yanında semptomların giderilmesine yönelik müdahalelere başvurulabilir. Bazı hastalarda bademcik olarak bilinen lenf sistemi yapıları sık iltihaplanabilir ve rahatsız edici boyutlara ulaşabilir. Bu durumlarda cerrahi müdahaleye ihtiyaç duyulabilir. Boğaz enfeksiyonu olan kişilerle birlikte yaşayan kişiler de dikkatli olmalıdır. Öksürük, hapşırma sırasında etrafa yayılan zerreler hastalığın bulaşmasına yol açabilir.

Boğaz Enfeksiyonu Neden Olur?

Boğaz enfeksiyonu bakteriyel ve viral kaynaklı olarak ortaya çıkabilir. Hasta olan kişinin öksürmesi, hapşırması ve konuşması gibi durumlarda ağızdan çıkan damlacıkların solunmasıyla hastalık kişiler arasında bulaşabilir. Bunun yanında ortak alan kullanımı, aynı bardaktan su içilmesi gibi durumlar da enfeksiyon riskini artırır. Boğaz enfeksiyonuna yol açan sebeplerden bazıları şu şekilde sıralanabilir:

• Rinovirüs, İnfluenza virüsü, Adenovirüs ve Solunum sinsityal virüsü gibi soğuk algınlığa yol açabilen virüsler nedeniyle ortaya çıkabilir.
• Nadiren de olsa Epstein-Barr ve HIV gibi virüslerin etkisiyle de yaşanabilir.
• A grubu streptokok bakterileri boğaz enfeksiyonuna neden olan en yaygın bakterilerdir.
• Bel soğukluğu ve difteriye yol açan bakteriler de bazı durumlarda boğaz enfeksiyonlarına neden olabilir.

Bakteriyel boğaz enfeksiyonu daha yaygın olarak boğaz ağrısıyla kendini gösterir. Bu durum diğer boğaz enfeksiyonlarından ayrılmasına yardımcı olur. Boğaz enfeksiyonunun altında yatan sebebin bilinmesi, tedavi için izlenecek yolun belirlenmesinde de etkilidir.

Boğaz Enfeksiyonu Nasıl Geçer?

Boğaz enfeksiyonu iyileşmesi için boğazda enfeksiyonu oluşturan virüs ve bakterilerin ortadan kaldırılması gerekir. Enfeksiyonun sebebine ve semptomların hafifletilmesine yönelik müdahaleler uygulanır. Boğazdaki mikroorganizmaların yoğunluğunun azaltılması için boğaz gargaraları ve spreyleri kullanılabilir. Burun tıkanıklığı ve akıntısının tedavisi için tuzlu su içeren nazal yıkama solüsyonlarına başvurulabilir. Burun spreyleri ile de tıkanıklığın açılması mümkündür. Belirtilerin ilk ortaya çıktığı zamanlarda bol bol dinlenme ve su tüketimiyle müdahale edilebilir. Bunun yanında ılık içecekler tüketmek, boğazların yumuşatılmasına yardımcı olabilir. Bazı hastalarda belirtiler kendiliğinden iyileşebilir. Ancak ciddi semptomlar yaşanıyorsa doktor müdahalesine ihtiyaç duyulur. Nefes almada zorlanma, döküntü, kısa süreli iyileşmenin ardından görülen ateş gibi bazı ciddi belirtiler görüldüğünde vakit kaybetmeden en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.

Boğaz Enfeksiyonu Belirtileri Nelerdir?

Boğaz enfeksiyonu soğuk algınlığı benzeri belirtilerle kendini gösterebilir. Boğaz enfeksiyonu belirtileri şöyledir:

• Yutkunma ve konuşma sırasında artan boğaz ağrısı,
• Yüksek ateş,
• Baş ağrısı,
• Burun tıkanıklığı ve akıntısı,
• Öksürük,
• Boğazda kızarıklık,
• Bademciklerde şişlik ve kızarıklık,
• Bademciklerdeki enfeksiyon nedeniyle oluşan ağız kokusu,
• Mide bulantısı,
• Kulakların alt kısmında boğaz arkasında bulunan lenf düğümlerinde şişlik.

Bakteriyel boğaz enfeksiyonu belirtileri arasında boğazda beyaz lekeler, irin çizgileri görülebilir. Damakta, peteşi olarak isimlendirilen kırmızı küçük lekelerin oluşması da mümkündür.

Tedavi edilmeyen boğaz enfeksiyonları daha ciddi reaksiyonların oluşmasına neden olabilir. Boğaz enfeksiyonunun solunum yollarında ilerlemesiyle kulak yolunda ve sinüslerin içinde enfeksiyon oluşabilir. Kızıl olarak da bilinen, vücutta kabarık görünümlü kızarıklık ve döküntüler oluşmasına neden olan enfeksiyon yaşanabilir. Kalp kapakçıklarını etkileyen bir hastalık olan romatizmal ateş gelişebilir. Streptokok enfeksiyonlarının bir komplikasyonu olarak böbreklerde, Poststreptokokkal glomerülonefrit hastalığı gelişebilir. Toksik şok sendromu, nekrotizan fasiit gibi hayati tehlikeler oluşturan sorunlar yaşanabilir.

Boğaz Enfeksiyonu Nasıl Tedavi Edilir?

Boğaz enfeksiyonunun tedavisinde ilk aşama teşhistir. Hastalığın ana etkeninin bulunması için bazı testlere başvurulabilir. Teşhis için kullanılan testlerden bazıları şunlardır:

• Hızlı antijen testi: Boğazdan alınan bir sürüntü ile dakikalar içinde antijen varlığı kontrol edilebilir. Bazı durumlarda test sonucu negatif çıkmasına rağmen hastalıktan şüpheleniliyorsa diğer testlere başvurulabilir.
• PCR testi: Hastalığa neden olan hastalık etmeninin DNA ve RNA içeriği, anormal hücrelerin incelenmesi için kullanılabilir.
• Boğaz kültürü: Boğazın arka kısmı ve bademcikler sert bir çubukla bastırılarak bölgeden salgı örneği alınır. Bu işlem ağrıya neden olmasa da öğürme refleksine yol açabilir. Laboratuvar ortamında inceleme yapılır ve bu süreç birkaç gün sürebilir.

Enfeksiyon etkenine karar verildikten sonra tedavi prosedürü planlanır. Viral enfeksiyonlarda antiviral ilaçlar kullanılır. A grubu streptokok bakterileri ve diğer bakteriyel etkenlerin neden olduğu enfeksiyonların tedavisinde antibiyotik tedavisi uygulanır. Bunların yanında boğaz ağrısı yaşanıyorsa ağrı kesiciler tercih edilebilir. Parasetamol ve steroid olmayan antienflamatuar ilaçlar ağrı tedavisinde etkili olabilir. Tuzlu su içeren veya hazır olarak bulunan gargaralar boğaz rahatlatma için uygulanabilir. Enfeksiyon genellikle 7 günlük bir tedavi sonrasında iyileşir. Nadiren de olsa ciddi enfeksiyonlarda tedavi süresi uzayabilir.

Bazı hastalarda enfeksiyon nedeniyle bademciklerde oluşan şişlik sık tekrar edebilir veya rahatsız edici boyutlara ulaşarak yutkunmada zorlanmaya neden olabilir. Bu durumlarda bademciklerin cerrahi müdahaleyle alınması tercih edilebilir.

Boğaz Enfeksiyonuna Ne İyi Gelir?

Boğaz enfeksiyonunda etkenden bağımsız olarak evde yapılabilecek tedaviye ek bazı uygulamalar hastalığın iyileşmesine yardımcı olabilir. Boğaz enfeksiyonuna iyi gelebilecek yollardan bazıları şunlardır:

• Pek çok hastalığın iyileşmesinde bağışıklık sisteminin doğru şekilde çalışarak vücudun kendini toparlamaya ihtiyacı vardır. Bunu sağlamanın başlıca yolu da dinlenmektir.
• Bol su tüketimi boğazdaki kuruluğu nemli kalması ve susuzluğun giderilmesi için etkilidir. Susuzluğa neden olabilecek kafein içerikli kahve, siyah çay gibi içeceklerden ve alkolden uzak durulmalıdır.
• Çok sıcak olmayan et sulu çorbalar, meyve içeren lapalar gibi boğazı yumuşatacak gıdaların tüketimine ağırlık verilebilir. Balla tatlandırılmış kafeinsiz bitki çayları içilebilir. 1 yaşın altındaki çocuklarda bal tüketimi istenmeyen şikayetlere neden olabileceğinden tüketilmemelidir.
• Tuzlu su ile hazırlanan gargaralarla boğazın temizlenmesi, boğazdaki mikroorganizma yoğunluğunun hafifletilmesinde etkili olabilir. Boğaz ağrısının hafifletilmesinde de faydalıdır.
• Hastalık nedeniyle burun içi ve solunum yollarında kuruluk yaşanabilir. Hastanın bulunduğu oda sık sık havalandırılmalı ve mümkünse hava nemlendirici makineler kullanılmalıdır. Eğer böyle bir imkan yoksa kaynamış suyun odanın bir köşesinde bekletilmesiyle odanın nemi artırılabilir.
• Baharatlı pastil ve şekerlerin ağızda emilerek bekletilmesi boğazın rahatlamasına yardımcı olabilir.
• Sigara dumanı, parfüm gibi etmenler boğazda tahrişe yol açabilir, hastalık süresince sigara tüketimine ara verilmesi gerekebilir.
• Aynı evde yaşayan diğer kişileri ve aile üyelerinin korunması için de bazı önlemler alınmalıdır. Hasta kişiyle aynı ortamda bulunulduğunda maske kullanımı, ellerin sık sık dezenfekte edilmesi gibi önlemler alınmalıdır. Odaların havalandırılması, yemek yenilen ve su içilen kapların ayrılması da tercih edilebilir.

Kaynakça:

1. https://medlineplus.gov/lab-tests/pcr-tests/
2. https://www.msdmanuals.com/home/ear-nose-and-throat-disorders/mouth-and-throat-disorders/throat-infection#Causes_v8369918
3. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/sore-throat/diagnosis-treatment/drc-20351640
4. https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/4602-strep-throat
5. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/strep-throat/diagnosis-treatment/drc-20350344