Egzama Nedir, Ne İyi Gelir? Egzama Nedenleri ve Belirtileri

Cilt hastalıkları, dış ortamla temas halinde olabileceğinden ve gözle görüldüğünden bireyin hayatını olumsuz yönde etkileyebilir. Bireyin hayatını olumsuz etkileyebilecek cilt hastalıklarından olan egzama, birçok nedenden kaynaklanabilir. ‘’Egzama Nedir?’’ sorusu hastalığı daha iyi anlamanıza yardımcı olabilir. Egzama hastalığı, ciltte kaşıntı, döküntü, kuru leke ve bazen enfeksiyona sebep olan yaygın bir cilt hastalığıdır. Bu hastalıkta, cildin aşırı kaşındığı zamanlar da olabilir. Bu dönemlere alevlenme denir ve altında yatan nedenler araştırılmalıdır.

Egzama Neden Olur?

Çeşitli faktörler egzama sebepleri arasındadır. Egzamaya sebep olan durumlar şu şekilde sıralanabilir:

Bağışıklık Sistemi: Eğer egzamanız varsa, bağışıklık sisteminiz çevredeki tahriş edici alerjenlere aşırı tepki verir. Bir alerjenle temas etmeniz halinde bağışıklık sistemi bunları bir virüs gibi algılar. Bu yüzden vücudu savunmaya çalışır. Bu durum da iltihaplanma olarak kendini gösterir. İltihaplanmanın ciltteki belirtisi egzama olur.
Genler: Ailede egzama gibi cilt hastalıkları öyküsü varsa, sizin de egzama olma olasılığınız daha yüksektir. Ayrıca ailenizde astım gibi hastalıklar varsa egzamayla karşı karşıya kalabilirsiniz.
Çevre: Çevrede cildi tahriş edebilecek pek çok etken vardır. Cilde direkt temas eden irritan maddeler ve çevresel kirlilik oluşturan kimyasallar bu gruba girer. Bunlardan en basit örnekler, dumana maruz kalma, kurutucu özellikteki sabunlardır. Havanın neminin düşük olması da cildin kuruması ve kaşınmasına neden olabilir. Ayrıca sürekli yüksek ısıya ve aşırı neme maruz kalmak var olan egzamanızı arttırabilir.
Duygusal Dalgalanmalar: Yaşadığınız stres, üzüntü, kaygı, depresyon gibi olumsuz duygular cilt sağlığını kötü yönde etkileyebilir veya egzamanızı alevlendirebilir.

Egzama Belirtileri Nelerdir ve Nasıl Gözükür?

Egzama belirtileri her kişide farklı olarak ortaya çıkabilir ancak tipik belirtileri bulunur. Egzama cildinizin hangi bölümünü etkiler ise etkilesin, çoğu zaman kaşıntı olarak seyreder. Kaşıntı bazen döküntüden önce başlar.

Ciltte kuruluk,
Ciltte kaşıntı,
Döküntülü deri,
Cilt lekeleri,
Pul pul veya kabuklu cilt görünümü,
Ciltte kızarıklık, şişlik.

Egzamanın arttığı zamanlar vücudun her yerinde bu belirtiler gözlenebilir. Yetişkinlerde yüz bölgesi, diz arkası, bilekler, eller ve ayaklarda belirtiler görülebilir iken, cilt kuru ve kalın gözükebilir. Açık tenli kişilerde bu alanlar önce hafif kırmızı sonrasında ise kahverengi olabilir. Koyu tene sahip egzama hastalarında ise cilt pigmentleri etkilenerek, bölge açık veya daha koyu bir hal alabilir. Bebeklerde egzama ise, genellikle yüz ve kafa derisinde kabuklanmaya yol açabilir. Yenidoğan bebeklerde belirtiler bazı egzama türlerinde doğumdan ilk birkaç hafta veya ay içinde gözlenebilirken, bazı egzama türlerinde 4 aydan sonra başlar. Çocuklarda ve gençlerde egzama genellikle dirsek kıvrımlarında, dizlerin arasında, boyun veya el, ayak bileklerinde döküntü şeklinde görülebilir. Bu döküntü kuru ve pullu bir hal alabilir.

Egzama tanısı konulmuş herkeste farklı bir görüntü olabilir. Eğer koyu tenli iseniz egzamanızın döküntüsü mor, kahve veya gri olabilir. Açık tenli iseniz egzama döküntüsü pembe, kırmızı veya mor görünebilir. Yaygın olmamasına rağmen meme ucu, göğüs, vajina, penis gibi bölgelerde de ortaya çıkabilir. En çok merak edilen konulardan birisi ise ‘’Egzama Bulaşıcı mı?’’ sorusudur. Bu cilt hastalığını başka birinden kapmanız veya başkasına geçirmeniz mümkün değildir.

Egzamanın Yan Etkileri Var mı?

Egzama, deride çizilme ve çatlamaya neden olduğu için, cildiniz bazı bakteri ve mikroplara karşı açık hale gelir ve bu durum cilt enfeksiyonlarına yol açabilir. Egzamanın varlığı şu durumlara yol açabilir:

Astım, saman nezlesi (Egzamadan önce veya sonra),
Yiyecek alerjisi,
Cilt renginde değişim,
Cilt enfeksiyonu,
Kaşıntı nedeniyle uyku sorunları.

Eğer egzamanız nedeniyle bu durumlardan birisini yaşarsanız, uzman doktorunuza başvurmanız sağlığınız açısından önemlidir.

Egzama Çeşitleri Nelerdir?

Egzamanın pek çok çeşidi vardır, genellikle hepsi birbiriyle benzer olsa da farklılıkları bulunur. Egzama türleri aşağıdaki gibi sıralanabilir:

Atopik dermatit: En yaygın egzama türüdür. Astım gibi diğer alerjik hastalıkları tetikleyebilir ve çoğunlukla çocukluk çağında başlar.
Kontakt dermatit: Ciltte kızarıklığa sebep olabilecek bir şeyle temas edildiğinde olur. Kızarıklığın sebebi kişiden kişiye farklılık gösterir. Halk arasında tahriş edici dermatit daha yaygındır ve sabun, deterjan veya bakım ürünlerinden kaynaklanabilir. Alerjik dermatit ise zehirli sarmaşık, lateks, kokulu güzellik ürünlerinden kaynaklanabilir. Bazı kişiler için ise sadece güneş ışığı bile alerjik dermatit sebebidir.
Dishidrotik egzama: Egzamanın az görülen ama zorlu bir çeşidi olarak bilinir. Avuçlarda, ayak altında, parmak aralarında küçük kabarcıkların oluşmasına neden olur.
Nörodermatit: Bu çeşit genellikle boyun arkası, kol veya bacak gibi bölgelerde yoğun kaşıntıya neden olur. Anksiyete ve obsesif kompulsif bozukluk gibi psikolojik rahatsızlıklar nörodermatiti tetikleyebilir. 30-50 yaş arasındaki kadınlarda sıklıkla görülür.
Nümerik egzama: Madeni para şeklinde yanık veya böcek ısırığı gibi ciltte bazı yaralanmalarda gözlenebilir veya diğer tür egzamalara eşlik eder
Seboreik dermatit: Bu egzama çeşidi vücutta bulunan yağ bezleri bölgelerinde meydana gelir. Saç derisinde olduğunda ise kepek adını alır.
Staz dermatit: Alt bacaklarda kan akışı zayıf olan kişilerde görülür, aşırı kilolu olmak ve yeterlik aktivite yapmamak staz riskini artırabilir.

Egzama Neden Artar?

Egzama, bazı durumlarda artabilir. Egzamaya neden olan tetikleyicilere aşağıdaki maddeler örnek verilebilir:

Kumaşlar, giysiler,
Makyaj, cilt bakım ürünleri,
Duman, toz, vb çevresel fiziksel ve kimyasal kirlilik faktörleri
Sabun, deterjan,
Stres,
Alerjene temas,
Ter,

Egzama hastalığı olan kişilerde besin alerjisine de dikkat edilmesi gerekir. Tüketilen alerjen besin egzamayı alevlendirebilir.

Egzamaya Ne İyi Gelir?

Egzamada da diğer hastalıklarda olduğu gibi tedavi sonrası hastalığın tekrarlamasını önlemeye yönelik çözümlar uygulanmalıdır. Evde yapabileceğiniz çözümler arasında, vücudunuza nemlendirici bir krem sürmek vardır. Banyo yaptıktan hemen sonra nemlendiriciyi kullanmak genellikle daha etkili olur. Eğer doğru nemlendirici krem hakkında daha fazla bilgi sahibi olmak isterseniz ya da evde yaptığınız çözümler egzamanıza iyi gelmiyorsa, uzman bir doktora başvurmanız tavsiye edilir.

Egzama, daha çok stres durumunda ortaya çıkıyor veya stresinizden etkileniyorsa yoga, meditasyon gibi rahatlama teknikleriyle stresinizi azaltmaya çalışabilirsiniz.

Vücudumuzda bazı gıdalar inflamasyona neden olabilir. Genelde vücutta kırmızı et, işlenmiş et, kızarmış besinler, ilave şeker, trans yağ, abur-cubur diye tabir edilen yiyeceklerden oluşan sağlıksız bir diyet buna sebep olabilir. Bu tür zararlı besinlerden uzak durmayı deneyebilirsiniz.

Egzama Nasıl Geçer?

Egzama tedavisinde asıl amaç enfeksiyona yol açabilecek olan kaşıntıyı hafifletmek , önlemek ve oluşmuş lezyonları iyileştirmektir. Uzman doktorunuz iltihabı hafifletmek için kortikosteroid içeren kremler ve merhemler reçete edebilir. Eğer egzama olan bölgede enfeksiyon olursa, antibiyotiğe ihtiyacınız vardır. Ayrıca hafif ve orta dereceli egzama için kortikosteroid içermeyen topikal kremler reçete edilebilir. Bu kremler alevlenmeleri önlemek için bağışıklık sisteminin tepkisini değiştirir. Enflamasyonu ve kaşıntıyı azaltır. Size uygun en iyi tedavi için uzman doktorunuzla konuşmanız tavsiye edilir.