Rektum Kanseri Nedir? Belirtileri ve Tedavisi Nelerdir?

Rektum Kanseri Nedir? Belirtileri Ve Tedavisi

Tıp dilinde kolon olarak adlandırılan kalın bağırsağın, bazı kısımlarının özel isimlendirmeleri mevcuttur. Rektum bunlardan biridir. Rektum, kalın bağırsağın son bölümüdür ve anüse kadar devam eder. Dışkının geçici süre depolandığı kısımdır. Rektum; mukoza, submukoza, tunika muskularis ve tunika serosa olarak adlandırılan 4 tabakadan oluşmaktadır. Mukoza tabakası dışkının ilerleyişini kolaylaştırmak için yapısında bulunan mukoza bezlerinden mukus salgılamaktadır. Bu tabaka rektumun tüm iç yüzeyini kaplamaktadır. Submukoza tabakası mukoza tabakasının altında bulunan bağ dokudan meydana gelen tabakadır. Tunika muskularis peristaltik hareketlerden sorumlu olan, dışkıya ilerleme hareketini yaptıran kas tabakasıdır. Tunika serosa ise en dışta yer alan tabakadır.

Rektum Kanseri Nedir? 

Rektum kalın bağırsağın bitimine yakın kısmına verilen isimdir. Bu kısımdaki hücrelerin kontrolsüz olarak çoğalması ve birikmesi ile rektum kanseri meydana gelmektedir. Diğer bir tanımlama ile rektum kanseri; rektumdan köken alan kötü huylu tümör oluşumlarıdır ve kanlı dışkı, mukuslu dışkı, bağırsaklarda ağrı, gaz gibi semptomlarla kendini göstermektedir. Kolon kanseri ve rektum kanseri birlikte kalın bağırsaktan köken alan kanserlerdir ve kolorektal kanser olarak adlandırılır.

Rektum kanseri genellikle kolon kanseri ile aynı anda meydana gelir. Bu durumda hastalık kolorektal kanser olarak adlandırılmaktadır.

Rektum kanseri, kötü huylu hücrelerin yayılım gösterdiği alana ve tümörlerin büyüklüklerine göre evreler ayrılmıştır. Rektum kanseri evreleri ve özellikleri şunlardır:

• Evre 1: Kanser bağırsakta tutulum göstermiştir fakat bağırsağın tüm katmanlarına yayılmamıştır.
• Evre 2: Kanser tüm bağırsak katmanlarında tutulum göstermektedir fakat diğer organlara metastaz gerçekleşmemiştir.
• Evre 3: Kanser bağırsağın dışına yayılmıştır. Bağırsaktan sonra ilk tutulum bölgesi genellikle lenf bezleridir. 
• Evre 4: Kanser karaciğer, akciğer, mide gibi bağırsak dışında birçok dokuya metastaz yapmıştır. Bu evrede yayılma lenf ve kan yoluyla devam eder.

Rektum Kanseri Belirtileri Nelerdir?

Rektal kansere sahip hastalar sıklıkla karın ağrısı ya da kramp gibi ilk hastalık belirtileri ile değil, bağırsak tıkanıklığı veya gastrointestinal kanama gibi ileri belirtilerle hastanelere başvurmaktadırlar. Fakat rektum kanseri son aşamaya gelmeden önce çok çeşitli semptomlar vermektedir. Rektum kanseri belirtileri arasında şunlar yer almaktadır:

• Makatta kanama,
• Dışkıda renk değişikliği, kanama,
• Dışkıda mukus,
• Uzun süren kabızlık,
• Uzun süren ishal,
• Bağırsaklarda aşırı gaz,
• Dışkılama isteği ile tuvalete gitme fakat dışkı yapamama,
• Sık tuvalete çıkma isteği,
• İştahsızlık,
• Bağırsaklarda ağrı ve kramp,
• Bağırsaktaki kanamaya bağlı anemi,
• Anemiye bağlı baş dönmesi ve nabız artışı,
• Tümörün büyümesiyle bağırsak tıkanması,
• Tümörün büyümesi ile dışkıda şekil değişikliği,
• Açıklanamayan kilo kaybı.

Rektum Kanseri Neden Olur?

Rektum kanseri yaşam tarzı ve genetik yatkınlık ile yakından ilişkili bir hastalıktır. Bunların yanında daha birçok risk faktörü mevcuttur ve hastalığa yakalanma olasılığını arttırmaktadır. Rektum kanseri sebepleri arasında şunlar bulunmaktadır:

• Yaş: İleri yaşlarda rektum kanserinin görülme sıklığı artmaktadır.
• Hayvansal yağlardan zengin beslenmek: Kırmızı et tüketimi belli sınırlar içerisinde gerçekleştirilmelidir. Öncelikli olarak kırmızı ete alternatif olan balık ve tavuk gibi ürünlerin tüketimi tercih edilmelidir. Taze meyve ve sebzeleri daha fazla tüketmek gerekir.
• Obezite: Belli bir vücut kitle indeksinin üzerinde olan kişilerin rektum kanserine yakalanma olasılığının daha fazla olduğu bilinmektedir.
• Fazla şeker tüketmek: Fazla şeker tüketimi obeziteyi arttırarak kanser için risk oluşturmaktadır.
• Alkol ve sigara gibi zararlı bağımlılık yapıcı alışkanlıklar: Alkol ve sigara hem rektum kanseri hem de diğer kanser çeşitleri için büyük oranda tetikleyici işleve sahiptir.
• İnflamatuar bağırsak hastalığına sahip olmak: Ülseratif kolit ve Crohn hastalığı gibi inflamatuar hastalıklar, hastalığın şiddetine ve ilerleme derecesine bağlı olarak rektum kanseri için risk oluşturmaktadırlar.

Rektum Kanseri Nasıl Teşhis Edilir?

Rektum kanserinin tanısında hem girişimsel yöntemler hem de görüntüleme yöntemleri kullanılmaktadır. Tanıda kullanılan yöntemler arasında şunlar yer almaktadır:

• Rektal muayene: Öncesinde hastadan izin alınan ve parmakla yapılan muayene çeşididir. Rektal tuşe de denilmektedir. Kolorektal kanserlerin büyük çoğunluğu anüse parmak mesafesi yakınlığında oluştuğundan başarılı bir tanı yöntemidir.
• Gaitada gizli kan testi (FOBT): Rektal kanserler damarlı yapıda olduklarından gaitanın temasıyla kanama yaparlar ve bu kan dışkıya geçer. Bu test ile gaitadaki gizli kanın tespit edilmesi sağlanır. Gaitada kan varlığında test kağıdı maviye dönerek pozitif sonuç vermektedir. Fakat bu test kanın hangi hastalıktan kaynaklandığı konusunda bir fikir vermez. Ülser ve iltihaplı bağırsak hastalıklarında da gaitada kan görülmektedir. Bu yüzden direkt bir tanı yöntemi olmaktan ziyade yardımcı tanı yöntemidir.
• Fecal immünohistokimyasal test(FIT): Testin uygulanışı gizli kan testine benzemektedir fakat farklı bir mekanizmayla çalışmaktadır. Yine gaitadaki kanın tespitinde kullanılır.
• Gaita DNA testi: Tümörleşmiş kanser hücrelerinden alınan parçalardaki mutasyonlu DNA’nın tespit edildiği yöntemdir.
• Fleksible sigmoidoskopi: Bu yöntemde parmak kalınlığında bükülebilir bir tüp sigmoidoskop denilen alet yardımıyla kalın bağırsağın son kısmına gönderilir. Ve bu tüp aracılığı ile içeriye hava verilir. Bu işlemden önce detaylı kolon temizliği yapılmaktadır. İşlem yarım saatten kısa sürmektedir. İşlem sonrasında sigmoidoskop ve içeri verilen havaya bağlı olarak bağırsaklarda ağrı ve kramp meydana gelebilmektedir.
• Kolonoskopi: Sigmoidoskopi yöntemine benzemektedir. Fakat bu yöntemde tüm kalın bağırsak değerlendirilmektedir. İşlem öncesinde kolon temizliği yapılmaktadır.
• BT kolonoskopi: Detaylı görsel veri sunan bilgisayarlı tomografi tekniğidir. Yöntemde röntgen ışınlarından faydalanılmaktadır. Bilgisayar programı sayesinde hastadan alınan görüntü kesitleri 3 boyutlu şekle çevrilmektedir. Bu sayede tümörlerin varlığı kolay bir şekilde tespit edilebilmektedir. Bu yöntemde de diğer görüntüleme tekniklerinde olduğu gibi bağırsak temizliği gerekmektedir. BT kolonoskopi anestezi gerektirmemektedir. İşlem dakikalar içinde tamamlanmaktadır.

Rektum Kanseri Nasıl Tedavi Edilir?

Rektum kanserinin tedavisi için kullanılan pek çok yöntem mevcuttur. Bu yöntemler cerrahi yöntemler ve diğerleri olarak ayrılmaktadırlar. Rektum kanseri tedavisi için kullanılan uygulamalar arasında şunlar yer almaktadır:

• Kemoterapi: Kemoterapi uygulaması ile kontrolsüz çoğalan kanser hücrelerinin ölmesini sağlayan kuvvetli ilaçlar vücuda verilmektedir. Bu ilaçlar hap şeklinde ağızdan veya damardan verilebilmektedir.
• Radyoterapi: Radyoterapi, iyonlaştırıcı ışınlar kullanılarak çevre doku ve organlara minimum ölçüde zarar vererek kanserli hücreleri yok etmeye çalışan tedavi şeklidir. Radyoterapide amaç kanserli hücreleri yok etmek, küçültmek ya da çoğalmasını engellemektir.
• Cerrahi uygulamalar: Rektum kanserlerinde temel tedavi uygulaması operasyonlardır. Cerrahi uygulamada hangi yöntemin seçileceğine tümörün boyutuna ve yayılma alanı büyüklüğüne bakılarak karar verilmektedir. Rektum kanserinin tedavisinde LAR ve APR denen yöntemler uygulanmaktadır. Bağırsak yüzeyine yakın olan kanserler için low anterior rezeksiyon (LAR) uygulanırken daha iç kısımlarda bulunan kanserler için abdominoperineal rezeksiyon (APR) tercih edilmektedir.
• Adjuvan Tedavi: Adjuvan tedavi genellikle tek başına bir tedavi yöntemi olarak kullanılmamaktadır. Cerrahi işlem sonrasında kalan kanserli hücrelerin kontrolsüz çoğalmasını durdurmak amacıyla tercih edilmektedir.
• Neoadjuvan Tedavi: Neoadjuvan tedavi radyoterapi ve kemoterapinin beraber uygulandığı yöntemdir. Kanser hücrelerinin daha hızlı yok edilmesini sağlamaktadır.

Rektum Kanseri Tekrarlar Mı?

Rektum kanseri tedavi edilmesine karşın tekrarlama özelliğine sahip olan bir hastalıktır. Özellikle ileri evre rektum kanserleri nüks gösterme eğiliminde iken erken evrede bu oran daha düşüktür.

Rektum kanseri toplumda oldukça yaygın görülen kanser çeşitlerinden biridir. Sinsi ilerleyişe sahip olan bu hastalıkta erken tanı hayati önem taşımaktadır. Eğer siz de rektum kanseri ilk belirtileri arasından birini veya birkaçını gösterdiğinizi düşünüyorsanız en yakın sağlık kuruluşlarına başvurarak gerekli tetkikleri yaptırabilir ve bilgi alabilirsiniz.