Sünnet Nedir? Ne Zaman Yapılmalı?

Sünnet Nedir? Ne Zaman Yapılmalı?

Sünnet penisin uç kısmını saran, tıpta prepisyum olarak adlandırılan deri parçasının çeşitli cerrahi teknikler ile kesilerek alınması işlemine denir. Bu işlem sonucunda penis ucu açığa çıkar. Sünnet derisinin alınması, cerrahi uzmanlık gerektiren bir operasyondur. Bu sebeple uzman hekim tarafından hastane ortamında gerçekleştirilmesi gerekir.  Sünnet pek çok farklı sebepten pek çok farklı yaşlarda yapılabilir. Günümüzde sünnet olan bireylerin çoğu 1 ile 10 yaşları arasındaki erkek çocuklardır. Bu duruma ek olarak yetişkin bireyler de sünnet olabilir. Sünnet olmanın herhangi bir yaşı yoktur. Bireyin kendi isteği üzerine yapılan bir operasyondur.

Sünnet Neden Yapılır?

Sünnet, geçmişten günümüze kadar gelen en köklü cerrahi operasyondur. Sünnet birçok farklı sebepten dolayı yapılır. Bu sebeplere örnek olarak; kültürel, dini ve hijyen kaygısı verilebilir. Bazı topluluklarda sünnet, bir kültür haline gelmiştir. Bu topluma mensup aileler kültürel miras olarak erkek çocuklarını sünnet ettirir. Sünnet, bazı dinlerde zorunlu bazı dinlerde ise yapılması önerilen bir işlemdir. Sünnet Musevilik dininde yapılması zorunlu iken, İslam dininde yapılması önerilen bir operasyondur. Tüm bu sebeplerden bağımsız, sadece beden sağlığı açısından önem teşkil ettiğinden, sünnet olan bireyler de mevcuttur. Sünnet olmanın faydaları, birey için ilk olarak hijyen sağlamasıdır. Kesilen sünnet derisi penis ucunun açığa çıkmasını sağladığından sağlık ve hijyen açısından önemli bir detaydır. Sünnetin tıbbi açıdan gerekli görüldüğü durumlara örnek olarak fimozis (sünnet derisinin penis ucuna yapışık ve sıkı olduğu durum veya penis ucu darlığı) verilebilir.

Sünnet Kimlere Yapılmaz?

Hipospadias hastalığı, idrar deliğinin olması gereken yerde olmayışıdır. Bu hastalığa sahip bireylerde idrar deliğinin anatomik yerine getirilebilmesi için, sünnet derisi kullanılır. Bu sebeple hipospadias hastalığına sahip bireyler, önce tedavi olmalıdır. Tedaviden sonra gerekli görüldüğü takdirde sünnet uygulanır. Anestezi alamayan veya anesteziye alerjisi olan bireyler için, bu konuda gerekli testler yapılmadan sünnet operasyonu gerçekleştirilmemelidir. Kalıtsal olarak idrar yolu ve üreme hastalıklarına sahip bireyler öncelikle bu konuda gerekli tedaviyi görmelidir. Hemofiliye sahip, kanamaya meyilli ve kan pıhtılaşma sorunu yaşayan bireylerin sadece sünnet operasyonu değil diğer tüm cerrahi operasyonları ciddi risk teşkil eder.

İdeal Sünnet Yaşı Nedir?

Sünnet yaşı, operasyon sırasında oluşabilecek komplikasyon riskini etkileyen faktörlerden biridir. Tıbben ideal kabul edilen bir sünnet yaşı yoktur. Fakat hekimler tarafından tavsiye edilen zaman dilimi doğumdan ilk 1 ay sonrasıdır. Bu zaman diliminin tercih edilmesinin en önemli iki sebebi şu şekilde sıralanabilir:

• Yenidoğanlar, cerrahi işlem sonrası iyileşme sürecini daha hızlı atlatır.
• Yenidoğanlar, bu süreci anlamayacak ve ileride hatırlayamayacak kadar küçük olduğundan herhangi bir psikolojik travma yaşamazlar.

2 ile 5 yaş arasındaki erkek çocukların bu yaş aralığında sünnet edilmesi çocukta psikolojik sorunlara yol açabilmektedir.

Cerrahi Sünnet Yöntemleri Nelerdir?

Sünnet işlemi günümüzde çoğunlukla hastane gibi steril ortamlarda gerçekleştirilir. Her cerrahi operasyonda olduğu gibi, sünnet işleminde de hijyen konusuna hassasiyet gösterilmelidir. Eski dönemlerde sünnet işlemi, şu anki gibi hastane ve hekim kontrolünde değil de hastane dışında, steril olmayan ortamlarda, hekim unvanı taşımayan bireyler tarafından yapılırdı. Bu durumdan kaynaklı çokça enfeksiyon kapmış, fazla yada az kesilmiş sünnet derisi gibi vakalar görmek mümkündü. Bu sebeple birçok cerrahi sünnet yöntemi geliştirilmiştir. Bu yöntemler şu şekilde sıralanabilir:

• Sleeve Yöntemi: Bu yöntem pek çok cerrah tarafından sıklıkla tercih edilir. Sünnet edilecek bölgenin sınırları, ameliyata başlamadan önce kalem ile işaretlenerek belirlenir. Cilt üzerinden bistüri yardımı kesilen sünnet derisi çıkarılır. Daha sonra kalan deri parçaları dikilerek ameliyata son verilir.
• Gomco Klempi Yöntemi: Bu yöntem genellikle yenidoğan sünnetlerinde cerrahlar tarafından tercih edilir. Gomco klempi penis ucunu koruyan ve 4 parçası olan bir cihazdır. Bu yöntemde penis ucu ve deri arasındaki yapışıklıklar ayrılarak klempler ile askıya alınır. Derinin kesileceği hat belirlenir. Gomco klempinin çanı penis ucuna yerleştirilir. Gerekli diğer tüm işlemler tamamlandığında ameliyat sonlandırılır. Ameliyat sonrası estetik görünüm oldukça iyidir.
• Plastibell Yöntemi: Genellikle yenidoğan sünnetlerinde kullanılan yöntemlerden biridir. Plastibell, plastik çan ve bağlama ipinden ibarettir. Lokal veya genel anestezi ile yapılabilir. Bu karar ancak uzman hekim tarafından verilebilir. Plastik çanın uygun yerleştirilmemesi yetersiz sünnete sebep olabilir. Bu yöntemle yapılan sünnetin iyileşme süreci daha kısa olur. Plastibell yönteminde estetik açıdan aile memnuniyeti, diğer yöntemlere kıyasla daha fazladır.
• Mogen Klempi Yöntemi: Sünnet derisi yukarı doğru kaldırılarak penis ucunun v şeklindeki klempin altında kalması sağlanır ve üstteki deri kesilir. Bu yöntemde klemp doğru yerleştirilmezse asimetrik deri kesimi olabilir. Ayrıca klempin uygunsuz yerleşimi sonucunda, penis ucu kayıplarına sebep olabilir.
• Dorsal Slit Yöntemi: Bu yöntemde sünnet derisi saat 12 hizasında kesilerek kanamanın durdurulması sağlanır. Ve bunun sonucunda sünnet derisi kesildiği şekilde bırakılır. Estetik açıdan kabul edilebilir bir yöntem değildir. Bu nedenle sadece parafimozisli (sünnet derisinin penis ucuna yapışmış hali) bireylerde kullanılan yöntemdir. Dorsal slit yönteminin ardırdan deri çıkarılır ise penis ucu görülerek işlem yapılabilir. Belirgin fimozisli vakalarda güvenle tercih edilebilir.

Sünnet olan yetişkinin veya bir bebeğin iyileşme süreçleri birbirinden farklıdır. Bebeklerde bu süreç daha kısa ve ağrısız iken yetişkin bireylerde daha uzun ve sancılı geçmektedir. Ameliyat sonrasında genellikle sargı gerekmez. Sürecin ilk üç gününde penis ucunda ödem gözlemlenebilir (şişlik). Bu duruma eşlik eden kızarıklık da mevcuttur. Sünnet olan bireyin bu süreçte yatması, iyileşme hızı açısından pozitif bir etki yaratır. Bazı bireylerde ameliyat sonrası kanama ile karşılaşılabilir. Bu gibi durumlara derhal hekim görüşüne başvurulmalıdır. Kişiden kişiye farklılık gösterse de bireyin günlük hayatına dönüşü, maksimum 10 gün içinde gerçekleşebilir.

Sünnetin Birey İçin Faydaları Nelerdir?

Sünnetin, bireyin sağlığını korumak için aldığı en önemli tedbirlerden biridir. Sünnet olmanın bireye faydaları şu şekilde sıralanabilir:

• Sünnet, genel anlamda penisin hijyeni açısından oldukça önemli bir operasyondur. Sünnetsiz olan penislerde, sünnet derisi altında mikrop birikebilir. Bu mikrop, çeşitli enfeksiyonlara sebep olabilir.
• Sünnet, penis kanseri riskini azaltır. Sünnetsiz olan bireylerin sünnetli olan bireylere kıyasla bu kanser çeşidine yakalanma olasılığı daha yüksektir.
• Sünnetin erkekleri, HIV de dahil olmak üzere birçok cinsel yolla bulaşan hastalıklardan koruduğu tespit edilmiştir.
• Sünnetsiz peniste penis ucu darlığı (fimozis) gibi sıkıntılar yaşanabilir. Bu darlığa bağlı olarak sünnet derisi yeteri kadar geri çekilemez bu durum penis ucunda enfeksiyon oluşturma olasılığını artırır. Sünnet ile dar olan deri alınarak çözümlenir.
• Erkek bireylerde idrar yolu enfeksiyonu az görülse de sünnetsiz bireylerin, sünnetli bireylere kıyasla bu enfeksiyon çeşidine yakalanma olasılığı yüksektir.

Sünnetin faydalarının yanında, cerrahi bir operasyon olması kaynaklı ameliyat sırasında gelişebilecek komplikasyonları da mevcuttur. Bu komplikasyonlar şu şekilde sıralanabilir:

• Çeşitli enfeksiyonlar ile karşılaşılabilir. Bu gibi komplikasyonların önüne geçmek için ameliyat sırasında ve sonrasında oldukça steril çalışılmalıdır.
• Kanama riski ve bu kanamanın durdurulmasında güçlük çekilmesi gibi komplikasyonlarla da karşılaşılabilir.
• Nadiren de olsa ameliyat sırasında bazı hekim hataları söz konusu olabilir. Bu hatalara sünnet derisinin kısa veya uzun kesilmiş olması örnek verilebilir.
• Ameliyattan 12 saat sonra birey normal idrarına çıkmalıdır. İdrara çıkamayan bireylere nadiren de olsa rastlanabilir. Bu gibi durumlarda derhal hekim görüşüne başvurulmalıdır.

Sünnet cerrahi bir işlemdir. Bu sebeple bireylerin sünnet konusunda  doğru bilgi edinmeleri ve bilinçli olmaları oldukça önemlidir. Sünnetin sadece steril hastane ortamında, uzman bir hekim tarafından yapılması gerektiği bilinmelidir. Eğer bir çocuk sünnet edilmek isteniyorsa bu konuda öncelikle alanında uzman bir hekime danışılmalıdır. Hekim uygun gördüğü takdirde operasyon gerçekleştirmelidir. Sağlıklı ve sorunsuz bir sünnet süreci geçirmek için doğru adımlar atarak uzmanlardan destek almanız tavsiye edilir.

Kaynakça

1. https://dergipark.org.tr/tr/pub/muskutd/issue/38576/407231
2. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1218706