Trigliserid Nedir? Kolesterolden Farkı Nedir?

Trigliserid Nedir?

Trigliseridler kişilerin yemek yediklerinde gıdalardan elde edilen yağlardır. Yenilen yağların birçoğu trigliserid formundadır. Vücutta biriken ekstra kaloriler trigliseridlere dönüşebilirler. Vücut bu yağları vücudun her yerinde bulunan yağ hücrelerinin içine depolar. Daha sonra ihtiyaç olduğunda hormonlar depolanan bu yağları serbest bırakır. Ancak yüksek trigliseridler kişileri kalp ve damar hastalığı riskine sokabilirler. Bu da kalp krizi ve felç görülmesine sebep olabilir.

Trigliseridler insan vücudunda kanda bulunan bir tür yağdır. Sağlıklı yağlar vücudun enerji seviyeleri için çok önemlidir. Özellikle tereyağından, sıvı yağlardan, yenilen diğer besin ve yağlardan vücuda alınırlar. Beslenme sırasında insan vücudu, hemen kullanması gerekmeyen besinleri trigliseridlere dönüştürür ve kendi yağ hücrelerinde depolar. Daha sonra hormonlar hücrelerde depolanmış bu yağları öğünler arasında enerji sağlamak için serbest bırakır. Düzenli olarak yakıldığında önemli bir enerji kaynağıdır. Ancak daha fazla kalori alımı, özellikle de yüksek karbonhidratlı gıdalarla beslenme trigliseridlerin seviyesini yükseltebilir. Yüksek trigliserid seviyeleri kalp krizi ve felç gibi sorunlara yakalanma riskini artırabilir. Egzersizler, dengeli ve sağlıklı beslenme alışkanlıkları trigliserid değerlerini normale döndürebilir. Trigliserid fazlalığı kötü beslenme alışkanlıkları, obezite, şeker hastalığı ve genetik faktörler gibi rahatsızlıklarla ilişkilidir. Az hareket, alkol tüketimi, sigara içme, ve tiroid hastalıkları da trigliserid seviyelerini etkileyebilir.

Trigliserid Değerleri Nedir?

Hastaneden laboratuvar ortamında işlenen basit bir kan testi, trigliseridin sağlıklı bir aralığa girip girmediğini gösterebilir. Kandaki trigliserid seviyeleri, açlık durumunda ölçülür. Trigliserid normal değeri şunları içerir:

• Normal — 150 mg/dL altında
• Sınırda yüksek — 150 ila 199 mg/dL arası
• Yüksek — 200 ila 499 mg/dL
• Çok yüksek – 500 mg/dL veya üzeri

Doktorlar genellikle kolesterol testinin bir parçası olarak yüksek trigliseridleri kontrol ederler. Trigliserid, HDL ve LDL sayılarının birleşimine bakarak toplam kolesterolü hesaplarlar. Doğru bir trigliserid ölçümü için kan alınmadan önce doktorun belirttiği süre boyunca aç kalmak gerekir.  Trigliseridleri ve LDL kolesterolü yüksek, ancak HDL düşükse, kalp krizi ve felç riski artar.

Trigliseridlerin Kolesterolden Farkı Nedir?

Trigliseridler ve kolesterol, vücutta hücrelerde bulunan lipit adı verilen yağlı maddelerdir. Ancak trigliseridler yağdır; kolesterol ise yağ değildir. Kolesterol, karaciğerin ürettiği mumsu bir özel maddedir. Bu madde hücre duvarları oluşturmak ve sinir sistemine yardımcı olmak için kullanır. Ayrıca sindirim ve hormon üretiminde de önemli bir rol oynar.

Trigliseridler Kanda Nasıl Dolaşır?

Saf kolesterol kanla karışamaz ve çözünemez. Bunun yerine karaciğer kolesterolü, trigliseridler ve lipoproteinler adı verilen proteinlerle depolar. Trigliseridler, kanda lipoprotein adı verilen partiküller içinde dolaşırlar. Bu lipoproteinlerin türleri şunları içerir:

• VLDL: Çok düşük yoğunluklu lipoproteinler
• LDL: Düşük yoğunluklu lipoproteinler
• HDL: Yüksek yoğunluklu lipoproteinler

Trigliserid Yüksekliği Nedir?

Normalde, bir kişinin trigliserid seviyeleri belirli bir aralıkta bulunmalıdır ancak, trigliserid seviyeleri bu aralığı aştığında yüksek trigliserid olarak kabul edilir. Kanda trigliserid yüksekliği genellikle kalp hastalığı ve felç riskini arttıran bir durum olup kişilerde görülen obezite, bel çevresinde çok fazla yağ, yüksek tansiyon, yüksek kan şekeri ve anormallikleri içeren rahatsızlıkların bir işaretidir.

Trigliserid Neden Yükselir?

Yüksek trigliseridler, vücut için birçok tehlike barındırır. Bu riskli durumların başında atardamarlarda sertleşme veya damar sertliği oluşması bulunur. Yüksek trigliseridlerin nedenleri şunlardır:

• Bazı Hastalıkların Etkileri: Trigliserid seviyeleri, birçok faktörün etkileşimi sonucu artabilir. Bu rahatsızlıkların başında tiroid hormonlarındaki rahatsızlıkla gelir. Ayrıca karaciğerlerdeki ve böbreklerdeki bozukluklar yağ seviyelerini etkileyebilir.
• Vücut Kitle Endeksi (VKİ): Yağ dokularının kişilerin özellikle karın bölgesinde birikmesi, trigliserid üretimini artırabilir.
• Sağlıksız Beslenme Alışkanlıkları: Fast food, işlenmiş gıdalar ve şeker içeren içecekler bu durumu tetikleyebilir.
• Obezite: Vücut ağırlığının artması, özellikle karın bölgesindeki yağ dokusunun artması, trigliserid seviyelerini yükseltebilir.
• Fiziksel Aktivitenin Azlığı: Yetersiz egzersiz yapmak, enerji tüketimini düzenleyen trigliserid seviyelerini olumsuz etkileyebilir
• Alkol ve Sigara Tüketimi: Alkol tüketimi, karaciğerin trigliserid üretimini artırarak yüksek trigliseride neden olabilir. Sigara içmek, trigliserid seviyelerini etkileyerek kalp sağlığını olumsuz etkileyebilir.
• Genetik Faktörler: Ailesel geçiş gösteren durumlar, kişinin bu sorunla karşılaşma olasılığını artırabilir.
• Şeker Hastalığı (Diyabet): İnsülin direnci ve yüksek kan şekerine bağlı olarak gelişen tip 2 diyabet, trigliserid yüksekliğinin diğer nedenlerdendir.

Trigliserid Yüksekliği Belirtileri Nelerdir?

Yüksek trigliseridler vücutta nadiren semptomlara neden olurlar. Bu nedenle trigliserid değeri kontrolü için rutin lipit kan testleri önemlidir. Ancak doğru sonucu elde etmek için lipit kan testinden doktorun belirttiği süre boyunca aç kalmak gerekir. Yüksek trigliserid belirtilerden bazıları şunlardır:

• Enerji Eksikliği ve Halsizlik: Yüksek trigliserid seviyeleri, vücut enerji metabolizmasını etkileyebilir, bu da kişide halsizlik ve enerji eksikliği hissine yol açabilir.
• Konsantrasyon Güçlüğü: Trigliserid yüksekliği, beyin fonksiyonlarını etkileyebilir ve odaklanma güçlüğü, unutkanlık gibi konsantrasyon sorunlarına neden olabilir.
• Baş Ağrıları: Yüksek trigliserid seviyeleri, baş ağrılarına yol açabilir. Kronik baş ağrıları, özellikle migren, trigliserid yüksekliği ile ilişkilendirilebilir.
• Karın Ağrıları: Karın bölgesinde ağrılar, özellikle karaciğerin etkilendiği durumlarda, trigliserid yüksekliğinin belirtilerindendir.
• Göğüs Ağrıları: Yüksek trigliserid seviyeleri, kalp sağlığı üzerinde olumsuz etkiler yapabilir ve göğüs ağrılarına neden olabilir.
• Kilo Dengesizlikleri: Trigliserid yüksekliği, vücut ağırlığında değişikliklere neden olabilir. Bu değişiklikler genellikle kilo kaybı veya kilo alımı şeklinde olabilir.
• Yorgunluk: Yüksek trigliserid seviyeleri, genel yorgunluk hissine sebep olabilir. Bu durum, günlük aktivitelerde azalmış performansla kendini gösterebilir.
• Görünür Cilt Sorunları: Trigliserid yüksek olması, deri üzerinde belirgin bir değişiklik yapmasa da, bazı durumlarda cilt sorunlarına yol açabilir.

Unutulmamalıdır ki, bu belirtiler genellikle başka sağlık sorunlarıyla da ilişkilendirilebilir ve spesifik bir teşhis için kan testleri ve uzman doktor değerlendirmesi gerekebilir.

Trigliserid Nasıl Düşürülür?

Trigliserid düşürme, genellikle sağlıklı yaşam tarzı değişiklikleri ve bilinçli beslenme alışkanlıkları ile mümkündür. İlk olarak, düzenli egzersiz yapmak, vücut ağırlığını kontrol altında tutmak ve fiziksel aktiviteyi artırmak trigliserid seviyelerini olumlu yönde etkileyebilir. Sağlıklı yağlar içeren bir diyet benimsemek, alkol ve sigara kullanımından kaçınmak, genel sağlığı destekleyerek trigliserid düzeylerini olumlu yönde etkileyebilir. Omega-3 yağ asitlerini artırmak ve doymuş yağ tüketimini sınırlamak da trigliserid düzeylerini düşürmede etkili olabilir. Ayrıca, şekerli içeceklerden kaçınmak, rafine şekerleri sınırlamak ve kompleks karbonhidratlara yönelmek trigliserid seviyelerini kontrol altında tutmada yardımcı olabilir.

Sık Sorulan Sorular

Trigliserid seviyeleri genellikle diğer hematolojik testlerle birlikte değerlendirilir ve temelde altında yatan nedenin belirlenmesi için doktor gözetiminde incelenir.

Gebelikte Trigliserid Yüksekliği Nedir?

Gebelikte trigliserid yüksekliği, hormonal değişikliklere ve metabolizma üzerindeki etkilere bağlı olarak ortaya çıkabilir. Bu durum, gebeliğin trigliserid seviyelerini artırma eğiliminde olduğu bir dönemde, sağlıklı beslenme ve düzenli egzersiz gibi yaşam tarzı faktörleriyle yönetilmelidir. Gebelikte yüksek trigliseridler, anne ve bebeğin sağlığını etkileyebileceğinden, bu durumla ilgili doktor kontrolünde  detaylı bir değerlendirme ve takip önemlidir.

Trigliserid testi olası sağlık sorunlarını değerlendirmek, ve tedaviye yanıtı izlemek için kullanılan bir test olup olası hastalıkların erken teşhis ve tedavisine katkı sağlayabilir. Kan değerlerinde anormallikler bulunan kişilerin hastanelerde Trigliserid testi yaptırarak olası hastalıklara karşı erken teşhis ve tedaviye başlamaları önemlidir.

Kaynakça

https://www.nhlbi.nih.gov/health/high-blood-triglycerides

https://my.clevelandclinic.org/health/articles/11117-triglycerides

https://medlineplus.gov/triglycerides.html

https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/high-blood-cholesterol/in-depth/triglycerides/art-20048186

hhttps://www.webmd.com/cholesterol-management/lowering-triglyceride-levels

ttps://www.health.harvard.edu/heart-health/should-you-worry-about-high-triglycerides